Đường Luật

Đường Luật

Đường luật thâm thâm tính cách thơ

Đề  cùng  trạng, luận, kết  dây  mơ⁽¹⁾

Tứ loan khiết lãng nguyệt thu bán⁽²⁾

Tự  nhuệ  thông  huyền nhật hạ sơ⁽³⁾

Thuật cá hóa long thuyền cập bến

Luật  âm  đối vận trắc  niêm  bờ⁽⁴⁾

Lại thêm cặp cốt sâu và chắc⁽⁵⁾

Tuyệt  diệu  ai  ơi chớ  ỡm  ờ!

———————————–

 

1. Bài thơ Đường có 8 câu chia 4 cập: Đề, trạng, luận, kết gắn nhau như dây mơ rễ má.

2,3. sẽ giài thích bên dưới.

4. Trước đây dùng 2 câu:

Thuật tượng lung linh hình với bóng

Luật  nghiêm  chắc nịch  bến bên bờ

có lẽ hay hơn; nhưng nay:

Bỗ sung luật Âm sắc thành 5 bộ luật (Ngũ bộ): Luật Âm sắc, Luật Đối, Luật Vần, Luật Bằng trắc, Luật Niêm.

Đưa các luật vào câu 6 nên chĩnh 2 câu 5,6 cho đối hờ nhau:

cá  hóa  long  với   âm   đối  vận

thuyền cập bến với trắc niêm bờ

5. Cặp cốt: Mỗi bài thơ Đường nên chọn 2 câu chĩnh sữa làm nồng cốt, gọi là cặp nồng cốt:

– Có thễ là 2 câu Hán văn như các câu:

Trọng nghĩa tri luân an nghiệp tỗ

Vô tiền  vong hậu tịch cương tôn (bài Nghiệp vĩnh tồn).

Chi   Ãi   Bạch  Đằng   kỳ  vĩ  tích

Điện Biên Tây cống thiên hùng ca (bài Việt quốc đại hùng ca).

– Hoặc 2 câu chữ Việt thâm sâu về ý nghĩa, sẽ tăng chất lượng bài thơ.

+ Bà Hồ Xuân Hương có 2 bài:

Bài Tự tình 3 với 2 câu:

Lưng khoang tình nghĩa đường lai láng

Nữa  mạn  phong  ba  luống  bập  bềnh.

Bài Chơi đền khán xuân 2 câu:

Ba  hồi  triêu mộ  chuông  gầm sóng

Một vũng tang thương nướt lộn trời.

+ Tôi họa 2 cặp thơ ấy:

Non vầng lẫn khuất tình vương vấn

Vơi mạn  phong  ba nghĩa bập bềnh (họa bài Tự tình 3).

Trời cao vòi vọi mây vây nắng

Biễn  thấp  le te nướt  nuốt trời (họa bài Chơi đền khán xuân).

+ Nguyễn Công Trứ có 2 câu:

Đã mang tiếng ở trong Trời đất

Phãi  có  danh  gì  với  núi sông.

+ Nguyễn Đình Chiểu có 2 câu:

Chỡ bao nhiêu đạo thuyền không khẫm

Đâm   mấy   thằng   gian  bút  chẵng  tà

Và hai câu thơ lục bát:

Trai thời trung hiếu làm đầu

Gái  thời  tiết hạnh  làm  câu trau mình.

+ Thơ tôi cũng có mấy cặp:

Trời hé khung cao thiêng ngọc đế

Biễn  khơi vực rộng thõa ngư ông (bài Thạnh đới đông).

Ngựa thần lướt gió thiêng hồn Việt

Roi sắt  tung mây  kiệt  tướng  Trời (bài Phù Đổng Thiên Vương).

……….

2,3. Trong bài Thơ nầy sau khi viết xong tôi xem xét chĩnh 2 câu 3 và 4 thành toàn Hán văn:

Tứ loan khiết lãng nguyệt thu bán

Tự  nhuệ  thông huyền nhật hạ sơ

Ý nghĩa:

Loan 圝 Tròn. Khiết lãng 潔朗 Trong sáng. Nguyệt thu bán 月秋半 Trăng giữa mùa thu (trăng rằm trung thu).

Ý trọn câu: Tứ thơ tròn, trong sáng như trăng rằm trung thu.

Nhuệ 銳 Sắc são. Bén nhọn. Thông huyền 聰玄 Hiễu suốt các lẽ cao siêu, Nhật hạ sơ 日夏初 Mặt trời đầu mùa hạ (nhật hạ là thiếu dương là lúc uy lực mạnh nhứt).

Ý trọn câu: Dụng chữ bén nhọn sâu sát mọi lẽ như mặt trời đầu hạ.

——-

Ghi chú: Trong chữ Việt tôi có chương trình chĩnh 2 việc (có chương trình riêng):

– Bõ dấu hõi, thay vào tất cã dùng dấu ngã.

– Dùng cho thũy là chữ nướt, dành chữ nước cho quốc.